پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) قرار می‌گیرد. روش انجام پژوهش در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا و در بخش کمی، توصیفی از نوع پیمایشی بود. مشارکتکنندگان بخش کیفی شامل 38 نفر از صاحب‌نظران و متخصصان نظام آموزش و پرورش، مسئولان واحد آموزش کمیسیون ملی یونسکو و شورای عالی آموزش و پرورش بودند که به‌صورت هدفمند به روش متوالی از نوع گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری برای مصاحبه انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمی شامل 440 نفر از مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 205 نفر محاسبه شد. نمونه‌گیری به روش تصادفی طبقه‌‌ای برحسب پست سازمانی صورت گرفت. ابزار گردآوری دادهها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسش‌نامه محقق ساخته بود. برای حصول اطمینان از کیفیت یافته‌های کیفی، معیار مقبولیت مدنظر قرار گرفت. به این صورت که بازخورد مشارکتکنندگان در پژوهش اعمال گردید. همچنین، به‌منظور اعتباربخشی یافته‌ها از روش کثرت‌‌‌گرایی در پژوهشگر استفاده گردید. در بخش کمی، روایی صوری و محتوایی پرسش‌نامه بر اساس بررسی و قضاوت صاحب‌نظران و روایی سازه پرسش‌نامه با استفاده از آزمون تحلیل عاملی بررسی و تأیید شد. پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، بررسی و تأیید شد به‌گونه‌ای که پایایی تمام متغیرهای اصلی بیشتر از مقدار معیار 70/0 بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمون‌های آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش، حاکی از وجود 38 مؤلفه دارای نقش در نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بود. 29 مؤلفه آن در چهار بعد فرهنگی، اجتماعی، محیط‌زیستی و اقتصادی مستخرج از تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام‌شده و 9 مؤلفه حاصل از تحلیل محتوای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بود. نتیجه حاصل از بررسی معادلات ساختاری نشان از ارتباط معنادار بین ابعاد مدل داشت.
آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، سال1401، دوره:10، شماره:3، ص 71-55