مطالعات برنامه درسی در یک قرن اخیر تغییر و تحولات گسترده ای را در حوزه نظریه برنامه درسی تجریه کرده است که بی شک نوفهم گرایی یکی از مهم ترین و برجسته ترین دوران هایی است که رشته با آن رشد و تعالی کم نظیری را بدست آورده است. در عین حال این دوران عملا نوعی واکنش به دوران کلاسیک رشته است که با فرمان عقب گرد از مدارس و تلاش برای کشف و توسعه رشته در محیط های دیگر همراه بوده است. آنچه که در واقع رشته مطالعات برنامه درسی از دهه 1970 تجربه کرده است عقب نشینی از مدارس و فربه کردن هرچه بیشتر فهم و درک برنامه درسی به عنوان گفتگویی پیچیده بوده و عملا رشته آنقدر در مباحثات و دریافت های نظری حوزه هایی نظیر سیاست، جامعه شناسی، فلسفه و مانند آن غرق شده است که عملا در آثار جدید در قلمرو نظریه برنامه درسی کمتر نشانی از خود برنامه درسی برجا مانده است و عملا انسجام و کارایی رشته به شدت زیر سئوال رفته است. تنگناها و انسداد مطالعات برنامه درسی در ایران بواسطه عدم اقبال بستری که رشته عملا برای آن همه توان خود را معطوف کرده است(یعنی آموزش و پرورش) رشته را دچار بحران های متعددی نظیر تکرار، عدم کارایی، فقدان دستاوردهای نظری قابل ملاحظه و عدم بکار گیری فارغ التحصیلان و حتی بحران مشروعیت نموده است . این وضعیت جنبشی را در ایران در حوزه نظریه برنامه درسی بوجود آورده است که نو/چندبسترسازی مطالعات برنامه درسی خوانده می شود و در آن ضرورت توجه رشته به زیست بوم های جدید نظیر حوزه های سازمانی، آموزش عالی، صنعتی، مشاوره برنامه درسی و ...مورد تاکید قرار گرفته است. مقاله حاضر تلاش می کند با استفاده از واژه هایی نظیر اوتیسم برنامه درسی و برنامه درسی آکواریومی، راه برون رفت را در آنچه که نظریه جهان های موازی در مطالعات برنامه درسی می نامد، معرفی کند.
نشریه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، دوره 11، شماره 22، پاییز و زمستان 1399، ص.: 16 -7