نهاد آموزش و پرورش ، یکی از تاثیرگذارترین نهادهای اجتماعی است و نوع عملکرد آن می تواند تاثیر بسزایی درچگونگی آیندة فرهنگی و فکری و شغلی جوانان یک جامعه داشته باشد. کتاب « مدرسه یا قفس »به بازخوانی جریان آموزش و پرورش از دریچۀ چشم داستان نویسان و خاطره نگاران می پردازد والبته نیم نگاهی نیز به جریان آموزش در دوره های گذشته دارد؛ هم چنین در این کتاب، درنگ و تاملی هم به پرخاش ها و ناخرسندی برخی شاعران و ادیبان نسبت به مدرسه و تحصیل صورت گرفته است. « مدرسه یا قفس » در چهارده فصل نوشته شده است. فصل اول بازتاب مدرسه در متون ادبی و فصل دوم مدرسه در آینۀ ادبیات فارسی را بررسی کرده است. اما در فصل های بعدی داستان واره ها و خاطراتی از نظام آموزشی قدیم و مکتب خانه ها نقل شده است. مطالعۀ این کتاب مخاطب را با چگونگی تحول مدرسه و نظام آموزشی در دورة معاصر و هم چنین با نوع نگارش و نثر و آثار تعدادی از نویسندگان شاخص این دوره که اکثرا خود نیز معلم بوده اند، آشنا می کند.