هدف از این پژوهش، ارزشیابی عملکرد دانش‌آموزان سال سوم متوسطۀ کشور، در ابعاد تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی براساس شاخص‌های سند تحول (1398) است. روش مورداستفاده برای تحقیق ازنظر هدف، ازنوع تحقیق و توسعه، و ازنظر جمع‌آوری داده‌ها ازنوع توصیفی- مقطعی و ارزشیابی قبل از اجراست902=(خودسنجی) n1 نفر و 901= (همسال‌سنجی) n2 نفر و 1.110.016= N نفر و روش نمونه‌گیری ازنوع خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده و هردو ابزار، واجد همۀ انواع روایی و پایایی به میزان 964.=α است. فرایند انجام شدن کار با تعیین ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی ازدید متخصصان تعلیم و تربیت آغاز و سپس وضعیت تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی دانش‌آموزان ازدید خود آن ها و همسالان و مدیران بررسی شد و میزان توافق داده‌های کمّی و کیفی در طرح همسوسازی به دست آمد. دانش‌آموزان از هرسه نوع تربیت در هرچهار حیطۀ شناخت، گرایش، اراده و عمل، نمرۀ تربیت اعتقادی (3.5±8.16-16)، عبادی (5.2±17-6.16) واخلاقی (2.4±16-7.15) را در بازۀ صفر تا بیست کسب کردند. بین تربیت دینی و اخلاقی دختران و پسران هم تفاوت معناداری وجود ندارد. در مقایسه با 95 درصد اطمینان به ترتیب، مدرسه های استان‌های خراسان جنوبی، بوشهر و مازندران، و همدان و تهران از تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی بیشتری برخوردارند و مدرسه های محروم ازنظر تربیت دینی و اخلاقی نیز عمدتاً محروم‌ترند.
فصلنامه علوم تربیتی ازدیدگاه اسلام، شماره9سال 16، بهار - تابستان 1400، ص.204-180