هدف پژوهش، شناسایی و تدوین استراتژی‌های تسهیل‌کنندۀ تمرکززدایی در نظام آموزش و پرورش ایران است. روش پژوهش کیفی با رویکرد داده بنیاد است. داده‌های اولیه از طریق مصاحبه نیمه‌سازمانیافته گردآوری و با ابزار “SWOT”، تجزیه و تحلیل شده است. جامعۀ پژوهش شامل صاحب‌نظران و مدیران عالی آموزش و پرورش بوده، که 25 نفر با روش هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در کدگذاری اولیه شانزده عامل داخلی و هجده عامل بیرونی تعیین و نتایج جهت تأیید اعتبار و ضریب‌دهی برای مشارکت‌کنندگان ارسال شد. ضرایب وزنی نهایی در هر دو حوزۀ داخلی و خارجی نشان داده که شرایط و استراتژی‌های کنونی آموزش و پرورش اثربخشی لازم برای بهبود و کاهش نقاط ضعف و تهدیدها و بهره برداری از قوت‌ها و فرصت‌ها را ندارد. با تشکیل ماتریس “SWOT”، استراتژی‌های: "هدایت اعتبارات پژوهشی برای طراحی نقشۀ جامع استانی و منطقه‌ای"، "توسعۀ انجمن‌های علمی"، "کاهش دغدغه‌های حاکمیت در حفظ وحدت"، "توسعۀ تدریجی اختیارات شوراها"، "توسعه و استمرار ارتباط با مجلس و مدیران سیاسی"، "شناسایی قابلیتها، نیازها و محدودیتهای مناطق"، "تقویت برنامه‌های درسی و آموزش‌های متناسب با بوم"، "توانمندسازی نیروی انسانی"، "تعدیل واحدهای ستادی"، "جلب حمایت قوای سه‌گانه"، "توسعۀ تدریجی اختیارات استانی"، "توسعۀ مدارس وابسته" و "شناسایی و جذب منابع بالقوه" ارائه شده است.
فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، دوره 19، ش.2، پیاپی 68، تیر1402، ص. 184-165