تحلیل محتوای تفکر فلسفی در سیستم آموزش عمومی جمهوری اسلامی ایران

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای تفکر فلسفی دوره ابتدایی است. روش مورد استفاده، تحلیل محتوای کمّی از نوع آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز متن، فعالیت­ ها و تصاویر می­ باشد که در مجموع 3961 صفحه مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری، کتاب­های دوره ابتدایی بود که همۀ کتاب­ها به ­عنوان نمونه انتخاب شدند. مؤلفه ها و شاخص­ های تفکر فلسفی از اسناد بالادستی و منابع پیشین استخراج و در کتاب­ها مورد بررسی قرار گرفت. روایی محتوایی با استفاده از CVR به­ دست آمد که برابر با 90/0و تأیید گردید، پایایی نیز بر اساس ضریب توافقی 98/0 به ­دست آمد. یافته­ ها نشان داد که 314 مورد به تفکر فلسفی اشاره شده است. از این تعداد، 305 مورد آن مربوط به مؤلفه تعمق و  9 فراوانی مربوط به مؤلفه انعطاف­ پذیری بوده و موردی به مؤلفه جامعیت(جامع­ نگری) اختصاص نیافته است. بیش­ترین ضریب اهمیت با /0 106مربوط به مؤلفه تعمق و کم­ترین ضریب اهمیت مربوط به جامع ­نگری (صفر) می ­باشد. از بین کتاب­های درسی نیز، کتاب فارسی (مهارت خوان‌داری) بیش از سایر کتاب­ها به مؤلفه تعمق و کتاب قرآن به مؤلفه انعطاف­ پذیری پرداخته بودند.

فصلنامه پژوهش های برنامة درسی، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی21، بهار و تابستان 1400، ص 132-105

 

سال نشر: 
1400