این کتاب مجموعه ای از مقاله های نویسنده درباره درس پژوهی "مطالعه درس" است که در سال های اخیر نوشته شده و در مجله های پژوهشی بین المللی یا داخلی "ژاپن و ایران" به چاپ رسیده است. فصل ها بر اساس کارکرد های درس پژوهی به مثابه "نظریه"، "رویکرد"، "روش" و "ابزار" تنظیم شده اند. تجزیه و تحلیل مورد کاوی های ژاپن در زمینه بهسازی آموزش ریاضی دوره عمومی و آموزش دانشگاهی، فرصت های یادگیری اثربخشی برای خواننده فراهم کرده استتا بنیان های درس پژوهی را با شواهد عینی دقیق تری واکاوی کند. به علاوه ، چالش های دهه ی اخیر و چشم اندازهای درس پژوهی در ایران بررسی و راهکارهایی هملی برای درک عمیق تر و اجرای موثرتر آن پیشنهاد شده است.
بیشترین تأکید سنجش آغازین بر کمک به معلم برای شناخت وضعیت جاری دانشی و مهارتی یادگیرندگان است. بر اساس نتایج حاصل از سنجش آغازین است که معلم می‌تواند با اطمینان کافی و همراه با شواهد برای برنامه‌ریزی تدریس گام بردارد. در واقع، سنجش آغازین از ابزارهای اصلی برای نگارش طرح درس‌های اثربخش است. در این کتاب، شش رویکرد برای سنجش آغازین مورد بحث قرار گرفته است. رویکردها و مباحث مربوطه به گونه‌ای هستند که معلمان به راحتی می‌توانند آن‌ها را در برنامه‌ریزی‌هایشان به کار برند.
سنجش آغازین به منظور شناسایی بازده‌های یادگیری محقق نشده و اعلام دلایل دخیل در عدم موفقیت یادگیرندگان در تسلط بر بازده‌های یادگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، سنجش آغازین به دنبال یاری رساندن به سه محور تعیین‌کنندۀ عمل تربیتی است: دانش‌آموز، معلم و برنامۀ درسی. دانش‌آموز به مثابۀ ذی‌نفع اصلی برنامۀ درسی باید راه خود را با اطمینان بپیماید. از این رو، باید برای او اطلاعاتی فراهم کرد که بر اساس آن برنامۀ یادگیری‌اش را مشخص کند یا آگاهانه در مورد میزان کوشش‌هایش برنامه‌ریزی کند. معلم هم در مقام تسهیل‌گر یادگیری دانش‌آموز و هم در مقام سازگار‌کننده و مجری برنامۀ درسی باید بداند چگونه برنامۀ تدریس بریزد و از تحقق اهداف یادگیری و اهداف برنامۀ درسی قصد شده اطمینان حاصل کند. ارزشیابان برنامۀ درسی هم به نوبۀ خود باید از میزان توانایی دانش‌آموزان در تسلط بر بازده‌های یادگیری و روند پیشرفت آنان در یادگیری اهداف منظور شده مطلع شوند. در این کتاب، بیشترین تأکید بر کمک به معلم خواهد بود تا او بتواند بیشترین یاری را در تسهیل یادگیری به دانش‌آموزان ارائه دهد.
این کتاب دارای 8 فصل به ترتیب زیر است:
فصل 1. سنجش آغازین برای فهم یادگیرندگان
فصل 2. رویکردهای سنجش آغازین
فصل 3. پیش آموخته و یادگیری دانش آموزان
فصل 4. انتقال یادگیری
فصل 5. الگویی برای سنجش و ارزشیابی آغازین
فصل 6 . برنامه ریزی سنجش و ارزشیابی
فصل 7 . سنجش آغازین: ابزارهای کمّی
فصل 8 . سنجش آغازین: ابزارهای کیفی-توصیفی